Dodano: 2025-01-23
Wyłączniki krańcowe – Kluczowy element automatyki przemysłowej
Jednym z najpopularniejszych elementów automatyki, bez którego trudno sobie wyobrazić jakąkolwiek aplikację przemysłową, są wyłączniki krańcowe. Te niezbędne, a zarazem stosunkowo proste w działaniu akcesoria odgrywają kluczową rolę w automatyzacji urządzeń przemysłowych. Ale czym właściwie jest wyłącznik krańcowy i jak działa?
Czym jest wyłącznik krańcowy?
Wyłącznik krańcowy, zwany potocznie krańcówką, to elektromechaniczne urządzenie sterujące, które działa jako przełącznik wykrywający pozycję lub obecność obiektu poprzez fizyczny kontakt. Urządzenie aktywuje się, gdy poruszający się obiekt dotknie jego elementu wykonawczego i przekroczy punkt krańcowy. W wyniku tego następuje zmiana wewnętrznych styków, co otwiera lub zamyka obwód elektryczny.

Wyłącznik krańcowy z rolką
Źródło: DYNAMOTION
Zasada działania wyłącznika krańcowego
Zasada działania wyłącznika krańcowego jest prosta, ale bardzo efektywna. Gdy obiekt dotyka elementu wykonawczego wyłącznika krańcowego, element ten mechanicznie się przemieszcza. Ten ruch powoduje otwarcie lub zamknięcie styków elektrycznych, zmieniając stan obwodu. Przesyłane są wówczas dane do systemu przetwarzania logicznego, dotyczące:
- obecności lub braku obiektu,
- przejścia obiektu,
- pozycjonowania,
- zakończenia podróży.
Rodzaje wyłączników krańcowych
Wyłączniki krańcowe są dostępne w różnych wersjach, co pozwala dopasować je do specyficznych potrzeb aplikacji przemysłowych. Ich klasyfikacja opiera się na rodzaju elementu wykonawczego oraz warunkach pracy. Najczęściej spotykane typy obejmują:
- Wyłączniki tłoczkowe – wykrywające obecność obiektu za pomocą ruchu tłoka.
- Wyłączniki dźwigniowe – reagujące na kontakt dźwigni z obiektem.
- Wyłączniki obrotowe – dostosowane do ruchu obrotowego.
- Wyłączniki magnetyczne – działające bezkontaktowo poprzez pole magnetyczne.

Przykładowe czujniki według kategorii
Źródło: DYNAMOTION
Zastosowanie wyłączników krańcowych w przemyśle
Wyłączniki krańcowe znajdują szerokie zastosowanie w środowiskach przemysłowych. Dzięki swojej niezawodności i wszechstronności są wykorzystywane w niemal każdej zautomatyzowanej instalacji. Ich podstawowym zadaniem jest wykrywanie obecności, braku lub pozycji obiektu oraz przesyłanie sygnału do systemu sterowania.
Główne zastosowania obejmują:
- Monitorowanie pozycji - Wyłączniki krańcowe są zintegrowane z obwodami w celu monitorowania pozycji określonych komponentów w linii produkcyjnej, np.:
- W systemach taśmociągowych do śledzenia ruchu i lokalizacji przedmiotów.
- W sprzęcie robotycznym do identyfikacji pozycji ramion mechanicznych lub innych ruchomych części.
- Systemy bezpieczeństwa - Odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa maszyn, zatrzymując ich działanie w razie potrzeby, np.:
- Wyłączanie maszyn w przypadku otwarcia drzwi.
- Zatrzymywanie urządzeń przy usunięciu osłon bezpieczeństwa.
- Windy - Wyłączniki krańcowe zapewniają bezpieczeństwo i precyzyjną pracę wind poprzez:
- Identyfikację pozycji piętra.
- Zapobieganie zatrzymaniu się windy na nieprawidłowych poziomach.
Dlaczego wyłączniki krańcowe są niezbędne?
Wyłączniki krańcowe to proste, lecz niezwykle skuteczne urządzenia automatyki przemysłowej. Ich znajomość oraz właściwe zastosowanie umożliwiają efektywne projektowanie bezpiecznych i niezawodnych systemów automatyzacji. Dzięki swojej wszechstronności znajdują zastosowanie w niemal każdej zautomatyzowanej instalacji, bez względu na jej skalę czy złożoność. Niezależnie od tego, czy korzystasz z podstawowych tłoczkowych wyłączników do wykrywania pozycji, czy bardziej zaawansowanych modeli bezpieczeństwa, odpowiedni dobór urządzenia jest kluczowy dla skutecznego i bezpiecznego działania systemu.
Jak dobrać odpowiedni wyłącznik krańcowy?
Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak dobrać idealny wyłącznik krańcowy do swoich potrzeb, już wkrótce na naszym blogu opublikujemy szczegółowy artykuł, który rozwieje wszelkie wątpliwości. Poznasz najważniejsze kryteria wyboru, dowiesz się, na co zwrócić uwagę podczas zakupu oraz jak dostosować typ wyłącznika do konkretnego zastosowania.
Jeśli potrzebujesz wsparcia ekspertów w doborze czujników, skontaktuj się z nami: info@dynamotion.pl
Czujniki przemysłowe Telemecanique Sensors znajdziecie na naszym sklepie online
Sprawdź ofertę czujników dostępnych na sklep.dynamotion.pl !



Autor

Filip Świetlicki
Inżynier ds. Czujników przemysłowych i Systemów bezpieczeństwa maszynowego
Absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie na kierunku Automatyka Przemysłowa i Robotyka. Zajmuje się doradztwem serwisowym, sprzedażą i wsparciem w zakresie systemów Telemecanique Sensors.
E-mail: filip.swietlicki@dynamotion.pl